لازمه فعالیت در صنایع غذایی استفاده هوشمندانه از انواع تجهیزات است. این صنعت در هسته خود، به طیف وسیعی از تجهیزات و ماشین آلات تخصصی در حوزه صنایع غذایی متکی است تا بتواند مواد اولیه خام را به محصولات خوراکی و لذیذ تبدیل کند. در تمام مراحل تولید مواد غذایی، از پردازش اولیه گرفته تا بسته بندی نهایی، نقش تجهیزات و ماشین آلات صنایع غذایی، غیرقابل انکار است. در واقع استفاده از تجهیزات و ماشین آلات با کیفیت در صنایع غذایی می تواند تضمین کننده استاندارد و کیفیت مواد غذایی تولید شده باشد. در ادامه این مطلب از گشتا صنعت، که خود یکی از بهترین تولید کنندگان ماشین آلات صنایع غذایی در ایران است، به شرح جزئیات بیشتری در مورد انواع تجهیزات و ماشین آلات صنایع غذایی می پردازیم.
انواع تجهیزات و ماشین آلات صنایع غذایی
در صنایع غذایی از انواع مختلف تجهیزات و ماشین آلات استفاده میکنند. به عبارت دیگر در هر مرحله از آماده سازی و تهیه یک ماده غذایی یا نوشیدنی، ماشین آلات و تجهیزات مخصوصی مورد استفاده قرار می گیرد. مثلا تجهیزات مورد استفاده در مرحله آماده سازی مواد اولیه کاملا متفاوت با ماشین آلات لازم برای بسته بندی محصول نهایی است. در ادامه به معرفی تجهیزات و ماشین آلات صنایع غذایی به تفکیک استفاده از هرکدام در مرحله ای خاص از تولید مواد غذایی می پردازیم :
تجهیزات پردازش و آماده سازی مواد غذایی
عنوان تجهیزات و ماشین آلات پردازش صنایع غذایی به طیف وسیعی از ابزار و تجهیزات مورد استفاده در مراحل مختلف همچون تولید، جابه‌جایی، بسته بندی و نگهداری انواع مواد غذایی و نوشیدنی اطلاق می شود. این تجهیزات و ماشین آلات نقش اساسی در تبدیل مواد اولیه خام به محصولات غذایی با کیفیت و لذیذ نهایی دارند. استفاده از ماشین آلات و تجهیزات صنایع غذایی در امر تولید مواد غذایی علاوه بر کیفیت در بهداشت و ایمنی مواد خوراکی تولید شده نیز نقش دارد. در واقع تولید کننده ها و فعالان صنایع غذایی می توانند با استفاده از تجهیزات و ماشین آلات مخصوص این صنعت، در کنار افزایش تولید، باعث کاهش ضایعات و افزایش کیفیت محصول نهایی خود شوند.
متداول ترین تجهیزات و ماشین آلات صنایع غذایی
تجهیزات و ماشین آلات برش و خرد کن
همانطور که نام این ابزار ها پیداست از آنها برای برش و خرد کردن مواد خام اولیه همچون انواع میوه ها، گوشت، سبزیجات و…استفاده می شود. دستگاه برش، خرد کن و دیسر از جمله معروف ترین تجهیزات برش هستند.
تجهیزات و ماشین آلات مخلوط کن
از این نوع تجهیزات برای مخلوط کردن چند ماده با هم استفاده می شود. این قبیل ماشین آلات بیشتر در تولید انواع سس، خمیر، رب و.. کاربرد دارند. از جمله تجهیزات و ماشین آلات مخلوط کن می توان به دستگاه میکسر و مخلوط کن های بزرگ صنعتی اشاره کرد.
تجهیزات و ماشین آلات جدا سازی یا فیلتراسیون
از ماشین آلات جداسازی معمولا برای صاف کردن و شفاف کردن انواع مایعات یا جداسازی مواد جامد از مایع استفاده می شود. سانتریفیوژ ها و فیلتر ها از جمله رایج ترین انواع تجهیزات صنایع غذایی برای جداسازی هستند.
تجهیزات و ماشین آلات آسیاب کن
از تجهیزات آسیاب برای خرد کردن و ریز کردن مواد اولیه جامد و سفت استفاده می شود. به عنوان مثال از آسیاب های بزرگ و صنعتی در کارخانه های تولید آرد استفاده می شود. دستگاه های آسیاب و سنگ شکن از جمله ماشین آلات و تجهیزات صنایع غذایی محسوب می شوند.
تجهیزات و ماشین آلات گرمایش و پخت و پز
این دسته از ماشین آلات صنعتی برای حرارت دادن و پختن مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند مانند اجاق گاز، بخار پز و کباب پز. از این نوع تجهیزات برای پختن، جوشاندن، برشته کردن، کباب کردن و… در صنایع غذایی استفاده می شود.
تجهیزات و ماشین آلات انجماد و سرمایش
از تجهیزات سرمایش در صنایع غذایی برای کاهش دمای مواد غذایی استفاده می شود. این قبیل تجهیزات و ماشین آلات به ویژه برای مواد غذایی فاسد شدنی بسیار اهمیت دارند. یخچال فریزر های صنعتی و چیلر ها از جمله تجهیزات سرمایش در صنایع غذایی هستند.
تجهیزات و ماشین آلات انتقال و پمپاژ
تجهیزات انتقال یا پمپاژ در صنایع غذایی معمولا برای انتقال مواد غذایی از مکانی به مکان دیگر در کارخانه کاربرد دارد و اغلب شامل پمپ ها و نقاله های مختلف است.
تجهیزات و ماشین آلات پرکن و بسته بندی
از تجهیزات پرکن برای پر کردن ظروفی همچون بطری، کارتن یا قوطی استفاده می شود. همچنین ماشين آلات بسته بندی برای مهر و موم کردن محصول نهایی جهت توزیع در بازار مصرف استفاده می شود.
انواع تجهیزات و ماشین آلات لیبلینگ و بسته بندی
دستگاه های پرکن
از دستگاه های پرکن در صنایع غذایی برای پر کردن دقیق و اندازه گیری شده مواد غذایی یا انواع نوشیدنی ها در ظرف یا بسته بندی مورد نظر استفاده می شود. دستگاه پرکن، انواع مختلفی همچون گرانشی، پیستونی و پرکننده خلاء دارد که هر کدام برای نوع خاصی از مواد غذایی مناسب اند. ظرف های پر شده با دستگاه پرکننده، همگی حجم برابری از محصول را دریافت می کنند و از دور ریختن یا هدر رفت مواد غذایی جلوگیری می شود. استفاده از این دستگاه ها هم از نظر بهداشتی و هم مقرون به صرفه بودن، اهمیت دارد. همچنین می تواند منجر به رضایت مشتری نیز شود.
ماشین های بسته بندی یا بستن در
از این نوع ماشین ها برای مهر و موم کردن در محصول بسته بندی شده استفاده می شود. در واقع تخصص اصلی این دستگاه، بستن در ظرف است که می تواند به صورت پیچی، درپوش های چوب پنبه ای و انواع درپوش های دیگر باشد. بستن در محصول با استفاده از دستگاه های دربندی مخصوص، تازگی محصول را حفظ می کند، مطابق با استاندارد هاست و از ورود آلودگی به ظرف بسته بندی جلوگیری می کند. همچنین باعث می شود تا محصول غیر قابل دستکاری شود.
ماشین آلات لیبل زن
ماشین های لیبل زن، اطلاعات محصول را به صورت برچسب هایی مخصوص روی ظرف بسته بندی می چسبانند. این اطلاعات می تواند شامل مواد تشکیل دهنده، نام تجاری، ارزش غذایی، تاریخ تولید و انقضا، پروانه ساخت و… باشد. دستگاه برچسب زن، انواع برچسب ها را روی محصول نصب می کند. وجود لیبل مخصوص روی یک محصول برای هویت محصول، اعتماد مصرف کننده و تمایز در بین رقبای تجاری، اهمیت زیادی دارد.
تجهیزات علامت نگاری و رمز گذاری
از تجهیزات رمزنگاری برای چاپ اطلاعات ضروری محصول روی مواد بسته بندی استفاده می شود. این دستگاه با درج اطلاعات مهمی همچون تاریخ انقضا، تاریخ تولید، سری ساخت، بارکد و سایر اطلاعات قابل ردیابی محصول، به شما در مدیریت موجودی آن و جلوگیری از جعل و تقلب کمک می کند.
ماشین آلات و تجهیزات بسته بندی
بسته بندی برای حفظ کیفیت، افزایش ماندگاری و محافظت از محصول در برابر آسیب های فیزیکی لازم است. ماشین های بسته بندی به طور اتوماتیک وار با استفاده از مواد بسته بندی که می تواند پلاستیک، کارتن و… باشد، محصولات تولید شده در خط تولید را بسته بندی می کنند. بسته بندی به صورت سری یا پالتی و تکی انجام می شود. تجهیزات بسته بندی جز الزامات کارخانه های صنایع غذایی است.
تجهیزات کنترل کیفیت
تجهیزات و سیستم کنترل کیفیت، با استفاده از روش های مختلفی همچون اسکن اشعه ایکس، بازرسی بینایی، تشخیص فلز و… کیفیت محصول و بسته بندی آن را مورد ارزیابی قرار می دهند.
تجهیزات حمل و نقل
وجود تجهیزات حمل و نقل و نوار نقاله ها در کارخانجات صنایع غذایی ضروری است، چون برای انتقال محصول بین فرآیندهای مختلف تولید و نیز حمل و نقل محصول بسته بندی شده نهایی، لازم هستند. استفاده از تجهیزات حمل و نقل به ساده تر کردن فرآیند بسته بندی، خودکار سازی، کاهش دخالت دست و نیز افزایش کارایی کمک می کند.
برای کسب استاندارد های لازم، افزایش کیفیت محصولات، رضایت مشتری، کاهش هزینه ها و مقرون به صرفه بودن، استفاده از تجهیزات و ماشین آلات صنایع غذایی پیشنهاد می شود. گشتا صنعت یکی از تولیدکنندگان پیشرو در عرصه تولید ماشین آلات و تجهیزات صنایع غذایی در ایران می باشد که می توانید با اطمینان خاطر از محصولات آن در جهت اتوماسیون کارخانه خود استفاده کنید.